نشریه مهندسی برق و الکترونیک ایران الکترونیک ایران

ترانسفورماتورهای قدرت یکی از تجهیزات مهم و پرهزینه در سیستم‌های قدرت هستند. تشخیص به‌موقع خطا در این تجهیزات یکی از زمینه‌های مهم و قابل بحث در علم مهندسی برق است. آنالیز گازهای حل شده در روغن یکی از تکنیک‌های مدرن در زمینه تشخیص خطا در این ترانسفورماتورها است. در همین رابطه، مهمترین روش‌های استفاده شده بر اساس آنالیز گازهای حل شده، شامل IEC، راجر (Roger)، Dornenburg و گازهای کلیدی است.  در هر یک از این روش‌ها، نوع عیب موجود در ترانسفورماتور بر اساس نسبت گازها و یا مقادیر آن‌ها تشخیص داده می‌شود. محدود بودن رنج تشخیص و عدم تشخیص صحیح عیب موقع عبور از مقادیر آستانه در نسبت‌های تعریف شده، مهمترین عیب این روش‌ها به شمار می‌روند. با اعمال تکنیک‌های هوشمند، از جمله منطق فازی و شبکه‌های عصبی، می‌توان کارایی هر یک از روش‌های گفته شده را بهبود بخشید.
در این مقاله یک سیستم ترکیبی برای تشخیص عیب در ترانسفورماتورهای قدرت معرفی شده است. در این سیستم از ترکیب روش‌های راجر فازی، IEC فازی، و مقادیرآستانه گازها(فازی شده) در تشخیص نوع خطا استفاده می‌شود. همچنین، از الگوریتم سنجش فازی برای ترکیب نتایج حاصل شده از هر یک از روش‌های فوق استفاده می‌شود. در اعمال 100 نمونه از مقادیر گازهای مربوط به ترانسفورماتورهای مختلف به سیستم مورد نظر، دقت این سیستم بالای 98 درصد است و می‌تواند به‌عنوان روشی موثر در زمینه خطایابی مورد استفاده قرار گیرد.